« Racisme sytémique » et ses usages institutionnels : une analyse des discours des institutions politiques et publiques québécoises et canadiennes Article Swipe
Au Québec, le syntagme racisme systémique est très présent dans les discours médiatiques des dernières années, alors qu’il s’est retrouvé au cœur d’une polémique métalangagière où il s’est vu remis en question et commenté, notamment en raison de la non-reconnaissance du caractère systémique du racisme par le gouvernement de François Legault. Dans la foulée des débats ayant eu lieu à ce propos, cet article s’intéresse plus spécifiquement au syntagme racisme systémique dans les discours institutionnels, particulièrement ceux des institutions ayant le pouvoir de légiférer et celles gravitant autour d’elles (gouvernements fédéral et provincial et principaux partis politiques), en plus de celles qui sont directement concernées par les droits de la personne (commissions canadienne et québécoise des droits de la personne). Le syntagme racisme systémique n’a pas fait son entrée officielle dans la loi, mais il est de plus en plus présent dans les discours institutionnels. Dans un cadre d’analyse du discours, il s’agit plus particulièrement d’analyser la façon dont il y est employé pour voir s’il est accepté et utilisé comme tel, reconnaissant par le fait même la réalité du racisme systémique, ou, d’un autre côté, commenté ou remis en question, participant ainsi au débat à son propos.
Related Topics
- Type
- article
- Language
- fr
- Landing Page
- https://doi.org/10.26034/la.cfs.2024.4615
- https://www.revue-cfs.net/article/download/4615/5310
- OA Status
- hybrid
- Related Works
- 10
- OpenAlex ID
- https://openalex.org/W4403415408
Raw OpenAlex JSON
- OpenAlex ID
-
https://openalex.org/W4403415408Canonical identifier for this work in OpenAlex
- DOI
-
https://doi.org/10.26034/la.cfs.2024.4615Digital Object Identifier
- Title
-
« Racisme sytémique » et ses usages institutionnels : une analyse des discours des institutions politiques et publiques québécoises et canadiennesWork title
- Type
-
articleOpenAlex work type
- Language
-
frPrimary language
- Publication year
-
2024Year of publication
- Publication date
-
2024-10-15Full publication date if available
- Authors
-
Isabelle LévesqueList of authors in order
- Landing page
-
https://doi.org/10.26034/la.cfs.2024.4615Publisher landing page
- PDF URL
-
https://www.revue-cfs.net/article/download/4615/5310Direct link to full text PDF
- Open access
-
YesWhether a free full text is available
- OA status
-
hybridOpen access status per OpenAlex
- OA URL
-
https://www.revue-cfs.net/article/download/4615/5310Direct OA link when available
- Concepts
-
Political science, Humanities, Sociology, PhilosophyTop concepts (fields/topics) attached by OpenAlex
- Cited by
-
0Total citation count in OpenAlex
- Related works (count)
-
10Other works algorithmically related by OpenAlex
Full payload
| id | https://openalex.org/W4403415408 |
|---|---|
| doi | https://doi.org/10.26034/la.cfs.2024.4615 |
| ids.doi | https://doi.org/10.26034/la.cfs.2024.4615 |
| ids.openalex | https://openalex.org/W4403415408 |
| fwci | 0.0 |
| type | article |
| title | « Racisme sytémique » et ses usages institutionnels : une analyse des discours des institutions politiques et publiques québécoises et canadiennes |
| biblio.issue | 2 |
| biblio.volume | 2 |
| biblio.last_page | |
| biblio.first_page | |
| topics[0].id | https://openalex.org/T12219 |
| topics[0].field.id | https://openalex.org/fields/33 |
| topics[0].field.display_name | Social Sciences |
| topics[0].score | 0.8489999771118164 |
| topics[0].domain.id | https://openalex.org/domains/2 |
| topics[0].domain.display_name | Social Sciences |
| topics[0].subfield.id | https://openalex.org/subfields/3312 |
| topics[0].subfield.display_name | Sociology and Political Science |
| topics[0].display_name | Canadian Identity and History |
| topics[1].id | https://openalex.org/T10153 |
| topics[1].field.id | https://openalex.org/fields/33 |
| topics[1].field.display_name | Social Sciences |
| topics[1].score | 0.8413000106811523 |
| topics[1].domain.id | https://openalex.org/domains/2 |
| topics[1].domain.display_name | Social Sciences |
| topics[1].subfield.id | https://openalex.org/subfields/3312 |
| topics[1].subfield.display_name | Sociology and Political Science |
| topics[1].display_name | Education, sociology, and vocational training |
| topics[2].id | https://openalex.org/T13379 |
| topics[2].field.id | https://openalex.org/fields/33 |
| topics[2].field.display_name | Social Sciences |
| topics[2].score | 0.8241000175476074 |
| topics[2].domain.id | https://openalex.org/domains/2 |
| topics[2].domain.display_name | Social Sciences |
| topics[2].subfield.id | https://openalex.org/subfields/3320 |
| topics[2].subfield.display_name | Political Science and International Relations |
| topics[2].display_name | Multiculturalism, Politics, Migration, Gender |
| is_xpac | False |
| apc_list | |
| apc_paid | |
| concepts[0].id | https://openalex.org/C17744445 |
| concepts[0].level | 0 |
| concepts[0].score | 0.583991289138794 |
| concepts[0].wikidata | https://www.wikidata.org/wiki/Q36442 |
| concepts[0].display_name | Political science |
| concepts[1].id | https://openalex.org/C15708023 |
| concepts[1].level | 1 |
| concepts[1].score | 0.5096211433410645 |
| concepts[1].wikidata | https://www.wikidata.org/wiki/Q80083 |
| concepts[1].display_name | Humanities |
| concepts[2].id | https://openalex.org/C144024400 |
| concepts[2].level | 0 |
| concepts[2].score | 0.45356082916259766 |
| concepts[2].wikidata | https://www.wikidata.org/wiki/Q21201 |
| concepts[2].display_name | Sociology |
| concepts[3].id | https://openalex.org/C138885662 |
| concepts[3].level | 0 |
| concepts[3].score | 0.16711455583572388 |
| concepts[3].wikidata | https://www.wikidata.org/wiki/Q5891 |
| concepts[3].display_name | Philosophy |
| keywords[0].id | https://openalex.org/keywords/political-science |
| keywords[0].score | 0.583991289138794 |
| keywords[0].display_name | Political science |
| keywords[1].id | https://openalex.org/keywords/humanities |
| keywords[1].score | 0.5096211433410645 |
| keywords[1].display_name | Humanities |
| keywords[2].id | https://openalex.org/keywords/sociology |
| keywords[2].score | 0.45356082916259766 |
| keywords[2].display_name | Sociology |
| keywords[3].id | https://openalex.org/keywords/philosophy |
| keywords[3].score | 0.16711455583572388 |
| keywords[3].display_name | Philosophy |
| language | fr |
| locations[0].id | doi:10.26034/la.cfs.2024.4615 |
| locations[0].is_oa | True |
| locations[0].source.id | https://openalex.org/S4387287377 |
| locations[0].source.issn | 2813-6098 |
| locations[0].source.type | journal |
| locations[0].source.is_oa | False |
| locations[0].source.issn_l | 2813-6098 |
| locations[0].source.is_core | False |
| locations[0].source.is_in_doaj | False |
| locations[0].source.display_name | Criminologie Forensique et Sécurité |
| locations[0].source.host_organization | |
| locations[0].source.host_organization_name | |
| locations[0].source.host_organization_lineage | |
| locations[0].license | cc-by |
| locations[0].pdf_url | https://www.revue-cfs.net/article/download/4615/5310 |
| locations[0].version | publishedVersion |
| locations[0].raw_type | journal-article |
| locations[0].license_id | https://openalex.org/licenses/cc-by |
| locations[0].is_accepted | True |
| locations[0].is_published | True |
| locations[0].raw_source_name | Criminologie, Forensique et Sécurité |
| locations[0].landing_page_url | https://doi.org/10.26034/la.cfs.2024.4615 |
| indexed_in | crossref |
| authorships[0].author.id | https://openalex.org/A5055199767 |
| authorships[0].author.orcid | https://orcid.org/0000-0003-3436-2803 |
| authorships[0].author.display_name | Isabelle Lévesque |
| authorships[0].countries | CA |
| authorships[0].affiliations[0].institution_ids | https://openalex.org/I63341726 |
| authorships[0].affiliations[0].raw_affiliation_string | Université du Québec à Trois-Rivières |
| authorships[0].institutions[0].id | https://openalex.org/I63341726 |
| authorships[0].institutions[0].ror | https://ror.org/02xrw9r68 |
| authorships[0].institutions[0].type | education |
| authorships[0].institutions[0].lineage | https://openalex.org/I49663120, https://openalex.org/I63341726 |
| authorships[0].institutions[0].country_code | CA |
| authorships[0].institutions[0].display_name | Université du Québec à Trois-Rivières |
| authorships[0].author_position | first |
| authorships[0].raw_author_name | Isabelle Lévesque |
| authorships[0].is_corresponding | True |
| authorships[0].raw_affiliation_strings | Université du Québec à Trois-Rivières |
| has_content.pdf | True |
| has_content.grobid_xml | False |
| is_paratext | False |
| open_access.is_oa | True |
| open_access.oa_url | https://www.revue-cfs.net/article/download/4615/5310 |
| open_access.oa_status | hybrid |
| open_access.any_repository_has_fulltext | False |
| created_date | 2025-10-10T00:00:00 |
| display_name | « Racisme sytémique » et ses usages institutionnels : une analyse des discours des institutions politiques et publiques québécoises et canadiennes |
| has_fulltext | False |
| is_retracted | False |
| updated_date | 2025-11-06T06:51:31.235846 |
| primary_topic.id | https://openalex.org/T12219 |
| primary_topic.field.id | https://openalex.org/fields/33 |
| primary_topic.field.display_name | Social Sciences |
| primary_topic.score | 0.8489999771118164 |
| primary_topic.domain.id | https://openalex.org/domains/2 |
| primary_topic.domain.display_name | Social Sciences |
| primary_topic.subfield.id | https://openalex.org/subfields/3312 |
| primary_topic.subfield.display_name | Sociology and Political Science |
| primary_topic.display_name | Canadian Identity and History |
| related_works | https://openalex.org/W4391375266, https://openalex.org/W2748952813, https://openalex.org/W93312527, https://openalex.org/W2603296253, https://openalex.org/W1589203209, https://openalex.org/W2557454913, https://openalex.org/W828925460, https://openalex.org/W11365241, https://openalex.org/W1013667899, https://openalex.org/W2559405764 |
| cited_by_count | 0 |
| locations_count | 1 |
| best_oa_location.id | doi:10.26034/la.cfs.2024.4615 |
| best_oa_location.is_oa | True |
| best_oa_location.source.id | https://openalex.org/S4387287377 |
| best_oa_location.source.issn | 2813-6098 |
| best_oa_location.source.type | journal |
| best_oa_location.source.is_oa | False |
| best_oa_location.source.issn_l | 2813-6098 |
| best_oa_location.source.is_core | False |
| best_oa_location.source.is_in_doaj | False |
| best_oa_location.source.display_name | Criminologie Forensique et Sécurité |
| best_oa_location.source.host_organization | |
| best_oa_location.source.host_organization_name | |
| best_oa_location.source.host_organization_lineage | |
| best_oa_location.license | cc-by |
| best_oa_location.pdf_url | https://www.revue-cfs.net/article/download/4615/5310 |
| best_oa_location.version | publishedVersion |
| best_oa_location.raw_type | journal-article |
| best_oa_location.license_id | https://openalex.org/licenses/cc-by |
| best_oa_location.is_accepted | True |
| best_oa_location.is_published | True |
| best_oa_location.raw_source_name | Criminologie, Forensique et Sécurité |
| best_oa_location.landing_page_url | https://doi.org/10.26034/la.cfs.2024.4615 |
| primary_location.id | doi:10.26034/la.cfs.2024.4615 |
| primary_location.is_oa | True |
| primary_location.source.id | https://openalex.org/S4387287377 |
| primary_location.source.issn | 2813-6098 |
| primary_location.source.type | journal |
| primary_location.source.is_oa | False |
| primary_location.source.issn_l | 2813-6098 |
| primary_location.source.is_core | False |
| primary_location.source.is_in_doaj | False |
| primary_location.source.display_name | Criminologie Forensique et Sécurité |
| primary_location.source.host_organization | |
| primary_location.source.host_organization_name | |
| primary_location.source.host_organization_lineage | |
| primary_location.license | cc-by |
| primary_location.pdf_url | https://www.revue-cfs.net/article/download/4615/5310 |
| primary_location.version | publishedVersion |
| primary_location.raw_type | journal-article |
| primary_location.license_id | https://openalex.org/licenses/cc-by |
| primary_location.is_accepted | True |
| primary_location.is_published | True |
| primary_location.raw_source_name | Criminologie, Forensique et Sécurité |
| primary_location.landing_page_url | https://doi.org/10.26034/la.cfs.2024.4615 |
| publication_date | 2024-10-15 |
| publication_year | 2024 |
| referenced_works_count | 0 |
| abstract_inverted_index.y | 160 |
| abstract_inverted_index.Au | 0 |
| abstract_inverted_index.Le | 120 |
| abstract_inverted_index.au | 20, 67, 193 |
| abstract_inverted_index.ce | 60 |
| abstract_inverted_index.de | 37, 48, 82, 99, 108, 117, 136 |
| abstract_inverted_index.du | 40, 43, 149, 179 |
| abstract_inverted_index.en | 30, 35, 97, 138, 189 |
| abstract_inverted_index.et | 32, 84, 91, 93, 113, 168 |
| abstract_inverted_index.eu | 57 |
| abstract_inverted_index.il | 26, 134, 151, 159 |
| abstract_inverted_index.la | 38, 52, 109, 118, 131, 156, 177 |
| abstract_inverted_index.le | 2, 46, 80, 174 |
| abstract_inverted_index.ou | 187 |
| abstract_inverted_index.un | 146 |
| abstract_inverted_index.vu | 28 |
| abstract_inverted_index.à | 59, 195 |
| abstract_inverted_index.cet | 62 |
| abstract_inverted_index.des | 13, 54, 77, 115 |
| abstract_inverted_index.est | 6, 135, 161, 166 |
| abstract_inverted_index.les | 10, 72, 106, 142 |
| abstract_inverted_index.ou, | 182 |
| abstract_inverted_index.où | 25 |
| abstract_inverted_index.par | 45, 105, 173 |
| abstract_inverted_index.pas | 125 |
| abstract_inverted_index.qui | 101 |
| abstract_inverted_index.son | 127, 196 |
| abstract_inverted_index.Dans | 51, 145 |
| abstract_inverted_index.ceux | 76 |
| abstract_inverted_index.dans | 9, 71, 130, 141 |
| abstract_inverted_index.dont | 158 |
| abstract_inverted_index.fait | 126, 175 |
| abstract_inverted_index.lieu | 58 |
| abstract_inverted_index.loi, | 132 |
| abstract_inverted_index.mais | 133 |
| abstract_inverted_index.plus | 65, 98, 137, 139, 153 |
| abstract_inverted_index.pour | 163 |
| abstract_inverted_index.sont | 102 |
| abstract_inverted_index.tel, | 171 |
| abstract_inverted_index.voir | 164 |
| abstract_inverted_index.ainsi | 192 |
| abstract_inverted_index.alors | 16 |
| abstract_inverted_index.autre | 184 |
| abstract_inverted_index.ayant | 56, 79 |
| abstract_inverted_index.cadre | 147 |
| abstract_inverted_index.comme | 170 |
| abstract_inverted_index.cœur | 21 |
| abstract_inverted_index.même | 176 |
| abstract_inverted_index.n’a | 124 |
| abstract_inverted_index.remis | 29, 188 |
| abstract_inverted_index.très | 7 |
| abstract_inverted_index.autour | 87 |
| abstract_inverted_index.celles | 85, 100 |
| abstract_inverted_index.droits | 107, 116 |
| abstract_inverted_index.débat | 194 |
| abstract_inverted_index.d’un | 183 |
| abstract_inverted_index.façon | 157 |
| abstract_inverted_index.partis | 95 |
| abstract_inverted_index.raison | 36 |
| abstract_inverted_index.s’il | 165 |
| abstract_inverted_index.article | 63 |
| abstract_inverted_index.côté, | 185 |
| abstract_inverted_index.débats | 55 |
| abstract_inverted_index.d’une | 22 |
| abstract_inverted_index.entrée | 128 |
| abstract_inverted_index.foulée | 53 |
| abstract_inverted_index.pouvoir | 81 |
| abstract_inverted_index.propos, | 61 |
| abstract_inverted_index.propos. | 197 |
| abstract_inverted_index.qu’il | 17 |
| abstract_inverted_index.racisme | 4, 44, 69, 122, 180 |
| abstract_inverted_index.s’est | 18, 27 |
| abstract_inverted_index.Legault. | 50 |
| abstract_inverted_index.Québec, | 1 |
| abstract_inverted_index.accepté | 167 |
| abstract_inverted_index.années, | 15 |
| abstract_inverted_index.discours | 11, 73, 143 |
| abstract_inverted_index.employé | 162 |
| abstract_inverted_index.personne | 110 |
| abstract_inverted_index.présent | 8, 140 |
| abstract_inverted_index.question | 31 |
| abstract_inverted_index.syntagme | 3, 68, 121 |
| abstract_inverted_index.s’agit | 152 |
| abstract_inverted_index.utilisé | 169 |
| abstract_inverted_index.François | 49 |
| abstract_inverted_index.commenté | 186 |
| abstract_inverted_index.discours, | 150 |
| abstract_inverted_index.d’elles | 88 |
| abstract_inverted_index.fédéral | 90 |
| abstract_inverted_index.gravitant | 86 |
| abstract_inverted_index.notamment | 34 |
| abstract_inverted_index.question, | 190 |
| abstract_inverted_index.retrouvé | 19 |
| abstract_inverted_index.réalité | 178 |
| abstract_inverted_index.canadienne | 112 |
| abstract_inverted_index.caractère | 41 |
| abstract_inverted_index.commenté, | 33 |
| abstract_inverted_index.dernières | 14 |
| abstract_inverted_index.officielle | 129 |
| abstract_inverted_index.personne). | 119 |
| abstract_inverted_index.polémique | 23 |
| abstract_inverted_index.principaux | 94 |
| abstract_inverted_index.provincial | 92 |
| abstract_inverted_index.concernées | 104 |
| abstract_inverted_index.directement | 103 |
| abstract_inverted_index.d’analyse | 148 |
| abstract_inverted_index.légiférer | 83 |
| abstract_inverted_index.participant | 191 |
| abstract_inverted_index.systémique | 5, 42, 70, 123 |
| abstract_inverted_index.(commissions | 111 |
| abstract_inverted_index.d’analyser | 155 |
| abstract_inverted_index.gouvernement | 47 |
| abstract_inverted_index.institutions | 78 |
| abstract_inverted_index.médiatiques | 12 |
| abstract_inverted_index.politiques), | 96 |
| abstract_inverted_index.québécoise | 114 |
| abstract_inverted_index.systémique, | 181 |
| abstract_inverted_index.reconnaissant | 172 |
| abstract_inverted_index.(gouvernements | 89 |
| abstract_inverted_index.s’intéresse | 64 |
| abstract_inverted_index.spécifiquement | 66 |
| abstract_inverted_index.institutionnels, | 74 |
| abstract_inverted_index.institutionnels. | 144 |
| abstract_inverted_index.métalangagière | 24 |
| abstract_inverted_index.particulièrement | 75, 154 |
| abstract_inverted_index.non-reconnaissance | 39 |
| cited_by_percentile_year | |
| corresponding_author_ids | https://openalex.org/A5055199767 |
| countries_distinct_count | 1 |
| institutions_distinct_count | 1 |
| corresponding_institution_ids | https://openalex.org/I63341726 |
| sustainable_development_goals[0].id | https://metadata.un.org/sdg/16 |
| sustainable_development_goals[0].score | 0.6800000071525574 |
| sustainable_development_goals[0].display_name | Peace, Justice and strong institutions |
| citation_normalized_percentile.value | 0.31647851 |
| citation_normalized_percentile.is_in_top_1_percent | False |
| citation_normalized_percentile.is_in_top_10_percent | False |