Uma interpretação rawlsiana da Constituição: considerações agonísticas sobre a democracia brasileira Article Swipe
YOU?
·
· 2022
· Open Access
·
· DOI: https://doi.org/10.11606/issn.2179-5487.v13i18p188969
Na concepção de John Rawls, o consenso sobreposto consiste na formulação de uma instância de tolerância mútua que torna democracias possíveis. Entendimento de que para uma democracia funcionar é necessário que os agentes políticos respeitem direitos de seus oponentes, ainda que discordem de suas crenças, uma noção que dialoga com a ideia de Chantal Mouffe sobre democracia agonística. A democracia agonística, casando as ideias de Rawls com as de Bobbio e Mouffe, depende do respeito pelo consenso sobreposto, pela própria existência da democracia. É pertinente utilizar as reflexões teóricas desses autores para perceber suas absorções pela Constituição Federal de 1988, em especial as noções rawlsianas. Da mesma forma, perceber a fragilização das noções dos princípios de justiça e do consenso sobreposto conforme sucessivas crises – política, saúde, econômica – colocam a própria Constituição em cheque. Assim, a proposta deste trabalho é deslocar a teoria de John Rawls para compreender seus diálogos com a Constituição de 1988, ante a hipótese de que a fragilização democrática brasileira, seguida da eleição de um nacionalista autoritário em 2018, erode essas próprias noções por dentro. Destarte, através do diálogo entre a base teórica e o objeto apreendido, será possível contribuir para o estado da arte ao alargar os conceitos rawlsianos para a interpretação de um objeto periférico na academia, e permitindo, em última instância, perceber a essencialidade das concepções de Rawls para a existência de uma democracia liberal saudável e estável.
Related Topics
- Type
- article
- Language
- pt
- Landing Page
- https://doi.org/10.11606/issn.2179-5487.v13i18p188969
- https://www.revistas.usp.br/ran/article/download/188969/187437
- OA Status
- diamond
- Related Works
- 10
- OpenAlex ID
- https://openalex.org/W4312311683
Raw OpenAlex JSON
- OpenAlex ID
-
https://openalex.org/W4312311683Canonical identifier for this work in OpenAlex
- DOI
-
https://doi.org/10.11606/issn.2179-5487.v13i18p188969Digital Object Identifier
- Title
-
Uma interpretação rawlsiana da Constituição: considerações agonísticas sobre a democracia brasileiraWork title
- Type
-
articleOpenAlex work type
- Language
-
ptPrimary language
- Publication year
-
2022Year of publication
- Publication date
-
2022-10-12Full publication date if available
- Authors
-
Sergio Schargel, João Gabriel Ribeiro Pessanha LealList of authors in order
- Landing page
-
https://doi.org/10.11606/issn.2179-5487.v13i18p188969Publisher landing page
- PDF URL
-
https://www.revistas.usp.br/ran/article/download/188969/187437Direct link to full text PDF
- Open access
-
YesWhether a free full text is available
- OA status
-
diamondOpen access status per OpenAlex
- OA URL
-
https://www.revistas.usp.br/ran/article/download/188969/187437Direct OA link when available
- Concepts
-
Philosophy, Humanities, Democracy, Political science, Law, PoliticsTop concepts (fields/topics) attached by OpenAlex
- Cited by
-
0Total citation count in OpenAlex
- Related works (count)
-
10Other works algorithmically related by OpenAlex
Full payload
| id | https://openalex.org/W4312311683 |
|---|---|
| doi | https://doi.org/10.11606/issn.2179-5487.v13i18p188969 |
| ids.doi | https://doi.org/10.11606/issn.2179-5487.v13i18p188969 |
| ids.openalex | https://openalex.org/W4312311683 |
| fwci | 0.0 |
| type | article |
| title | Uma interpretação rawlsiana da Constituição: considerações agonísticas sobre a democracia brasileira |
| biblio.issue | 18 |
| biblio.volume | |
| biblio.last_page | 188969 |
| biblio.first_page | 188969 |
| topics[0].id | https://openalex.org/T13491 |
| topics[0].field.id | https://openalex.org/fields/33 |
| topics[0].field.display_name | Social Sciences |
| topics[0].score | 0.9837999939918518 |
| topics[0].domain.id | https://openalex.org/domains/2 |
| topics[0].domain.display_name | Social Sciences |
| topics[0].subfield.id | https://openalex.org/subfields/3312 |
| topics[0].subfield.display_name | Sociology and Political Science |
| topics[0].display_name | Social and Political Issues |
| topics[1].id | https://openalex.org/T12148 |
| topics[1].field.id | https://openalex.org/fields/33 |
| topics[1].field.display_name | Social Sciences |
| topics[1].score | 0.9804999828338623 |
| topics[1].domain.id | https://openalex.org/domains/2 |
| topics[1].domain.display_name | Social Sciences |
| topics[1].subfield.id | https://openalex.org/subfields/3308 |
| topics[1].subfield.display_name | Law |
| topics[1].display_name | Brazilian Legal Issues |
| topics[2].id | https://openalex.org/T10718 |
| topics[2].field.id | https://openalex.org/fields/33 |
| topics[2].field.display_name | Social Sciences |
| topics[2].score | 0.9093999862670898 |
| topics[2].domain.id | https://openalex.org/domains/2 |
| topics[2].domain.display_name | Social Sciences |
| topics[2].subfield.id | https://openalex.org/subfields/3320 |
| topics[2].subfield.display_name | Political Science and International Relations |
| topics[2].display_name | Political Philosophy and Ethics |
| is_xpac | False |
| apc_list | |
| apc_paid | |
| concepts[0].id | https://openalex.org/C138885662 |
| concepts[0].level | 0 |
| concepts[0].score | 0.651395320892334 |
| concepts[0].wikidata | https://www.wikidata.org/wiki/Q5891 |
| concepts[0].display_name | Philosophy |
| concepts[1].id | https://openalex.org/C15708023 |
| concepts[1].level | 1 |
| concepts[1].score | 0.5723971724510193 |
| concepts[1].wikidata | https://www.wikidata.org/wiki/Q80083 |
| concepts[1].display_name | Humanities |
| concepts[2].id | https://openalex.org/C555826173 |
| concepts[2].level | 3 |
| concepts[2].score | 0.42398595809936523 |
| concepts[2].wikidata | https://www.wikidata.org/wiki/Q7174 |
| concepts[2].display_name | Democracy |
| concepts[3].id | https://openalex.org/C17744445 |
| concepts[3].level | 0 |
| concepts[3].score | 0.30700647830963135 |
| concepts[3].wikidata | https://www.wikidata.org/wiki/Q36442 |
| concepts[3].display_name | Political science |
| concepts[4].id | https://openalex.org/C199539241 |
| concepts[4].level | 1 |
| concepts[4].score | 0.11609119176864624 |
| concepts[4].wikidata | https://www.wikidata.org/wiki/Q7748 |
| concepts[4].display_name | Law |
| concepts[5].id | https://openalex.org/C94625758 |
| concepts[5].level | 2 |
| concepts[5].score | 0.11313110589981079 |
| concepts[5].wikidata | https://www.wikidata.org/wiki/Q7163 |
| concepts[5].display_name | Politics |
| keywords[0].id | https://openalex.org/keywords/philosophy |
| keywords[0].score | 0.651395320892334 |
| keywords[0].display_name | Philosophy |
| keywords[1].id | https://openalex.org/keywords/humanities |
| keywords[1].score | 0.5723971724510193 |
| keywords[1].display_name | Humanities |
| keywords[2].id | https://openalex.org/keywords/democracy |
| keywords[2].score | 0.42398595809936523 |
| keywords[2].display_name | Democracy |
| keywords[3].id | https://openalex.org/keywords/political-science |
| keywords[3].score | 0.30700647830963135 |
| keywords[3].display_name | Political science |
| keywords[4].id | https://openalex.org/keywords/law |
| keywords[4].score | 0.11609119176864624 |
| keywords[4].display_name | Law |
| keywords[5].id | https://openalex.org/keywords/politics |
| keywords[5].score | 0.11313110589981079 |
| keywords[5].display_name | Politics |
| language | pt |
| locations[0].id | doi:10.11606/issn.2179-5487.v13i18p188969 |
| locations[0].is_oa | True |
| locations[0].source.id | https://openalex.org/S4210222122 |
| locations[0].source.issn | 2179-5487 |
| locations[0].source.type | journal |
| locations[0].source.is_oa | True |
| locations[0].source.issn_l | 2179-5487 |
| locations[0].source.is_core | False |
| locations[0].source.is_in_doaj | True |
| locations[0].source.display_name | Revista Angelus Novus |
| locations[0].source.host_organization | https://openalex.org/P4310312331 |
| locations[0].source.host_organization_name | University of São Paulo |
| locations[0].source.host_organization_lineage | https://openalex.org/P4310312331 |
| locations[0].source.host_organization_lineage_names | University of São Paulo |
| locations[0].license | cc-by |
| locations[0].pdf_url | https://www.revistas.usp.br/ran/article/download/188969/187437 |
| locations[0].version | publishedVersion |
| locations[0].raw_type | journal-article |
| locations[0].license_id | https://openalex.org/licenses/cc-by |
| locations[0].is_accepted | True |
| locations[0].is_published | True |
| locations[0].raw_source_name | Revista Angelus Novus |
| locations[0].landing_page_url | https://doi.org/10.11606/issn.2179-5487.v13i18p188969 |
| indexed_in | crossref, doaj |
| authorships[0].author.id | https://openalex.org/A5075717443 |
| authorships[0].author.orcid | |
| authorships[0].author.display_name | Sergio Schargel |
| authorships[0].countries | BR |
| authorships[0].affiliations[0].institution_ids | https://openalex.org/I161127581 |
| authorships[0].affiliations[0].raw_affiliation_string | Doutorando em Ciência Política pela Universidade Federal Fluminense (UFF) |
| authorships[0].institutions[0].id | https://openalex.org/I161127581 |
| authorships[0].institutions[0].ror | https://ror.org/02rjhbb08 |
| authorships[0].institutions[0].type | education |
| authorships[0].institutions[0].lineage | https://openalex.org/I161127581 |
| authorships[0].institutions[0].country_code | BR |
| authorships[0].institutions[0].display_name | Universidade Federal Fluminense |
| authorships[0].author_position | first |
| authorships[0].raw_author_name | Sergio Schargel |
| authorships[0].is_corresponding | False |
| authorships[0].raw_affiliation_strings | Doutorando em Ciência Política pela Universidade Federal Fluminense (UFF) |
| authorships[1].author.id | https://openalex.org/A5003550622 |
| authorships[1].author.orcid | https://orcid.org/0000-0003-4851-1435 |
| authorships[1].author.display_name | João Gabriel Ribeiro Pessanha Leal |
| authorships[1].countries | BR |
| authorships[1].affiliations[0].institution_ids | https://openalex.org/I52325 |
| authorships[1].affiliations[0].raw_affiliation_string | Doutorando em Saúde Pública pela Fundação Oswaldo Cruz (Fiocruz) |
| authorships[1].institutions[0].id | https://openalex.org/I52325 |
| authorships[1].institutions[0].ror | https://ror.org/04jhswv08 |
| authorships[1].institutions[0].type | facility |
| authorships[1].institutions[0].lineage | https://openalex.org/I52325 |
| authorships[1].institutions[0].country_code | BR |
| authorships[1].institutions[0].display_name | Fundação Oswaldo Cruz |
| authorships[1].author_position | last |
| authorships[1].raw_author_name | João Gabriel Ribeiro Pessanha Leal |
| authorships[1].is_corresponding | False |
| authorships[1].raw_affiliation_strings | Doutorando em Saúde Pública pela Fundação Oswaldo Cruz (Fiocruz) |
| has_content.pdf | True |
| has_content.grobid_xml | True |
| is_paratext | False |
| open_access.is_oa | True |
| open_access.oa_url | https://www.revistas.usp.br/ran/article/download/188969/187437 |
| open_access.oa_status | diamond |
| open_access.any_repository_has_fulltext | False |
| created_date | 2025-10-10T00:00:00 |
| display_name | Uma interpretação rawlsiana da Constituição: considerações agonísticas sobre a democracia brasileira |
| has_fulltext | True |
| is_retracted | False |
| updated_date | 2025-11-06T03:46:38.306776 |
| primary_topic.id | https://openalex.org/T13491 |
| primary_topic.field.id | https://openalex.org/fields/33 |
| primary_topic.field.display_name | Social Sciences |
| primary_topic.score | 0.9837999939918518 |
| primary_topic.domain.id | https://openalex.org/domains/2 |
| primary_topic.domain.display_name | Social Sciences |
| primary_topic.subfield.id | https://openalex.org/subfields/3312 |
| primary_topic.subfield.display_name | Sociology and Political Science |
| primary_topic.display_name | Social and Political Issues |
| related_works | https://openalex.org/W2899084033, https://openalex.org/W2748952813, https://openalex.org/W2359258988, https://openalex.org/W2780307509, https://openalex.org/W2609344916, https://openalex.org/W2478882070, https://openalex.org/W59019880, https://openalex.org/W2308060692, https://openalex.org/W4210390885, https://openalex.org/W4252673445 |
| cited_by_count | 0 |
| locations_count | 1 |
| best_oa_location.id | doi:10.11606/issn.2179-5487.v13i18p188969 |
| best_oa_location.is_oa | True |
| best_oa_location.source.id | https://openalex.org/S4210222122 |
| best_oa_location.source.issn | 2179-5487 |
| best_oa_location.source.type | journal |
| best_oa_location.source.is_oa | True |
| best_oa_location.source.issn_l | 2179-5487 |
| best_oa_location.source.is_core | False |
| best_oa_location.source.is_in_doaj | True |
| best_oa_location.source.display_name | Revista Angelus Novus |
| best_oa_location.source.host_organization | https://openalex.org/P4310312331 |
| best_oa_location.source.host_organization_name | University of São Paulo |
| best_oa_location.source.host_organization_lineage | https://openalex.org/P4310312331 |
| best_oa_location.source.host_organization_lineage_names | University of São Paulo |
| best_oa_location.license | cc-by |
| best_oa_location.pdf_url | https://www.revistas.usp.br/ran/article/download/188969/187437 |
| best_oa_location.version | publishedVersion |
| best_oa_location.raw_type | journal-article |
| best_oa_location.license_id | https://openalex.org/licenses/cc-by |
| best_oa_location.is_accepted | True |
| best_oa_location.is_published | True |
| best_oa_location.raw_source_name | Revista Angelus Novus |
| best_oa_location.landing_page_url | https://doi.org/10.11606/issn.2179-5487.v13i18p188969 |
| primary_location.id | doi:10.11606/issn.2179-5487.v13i18p188969 |
| primary_location.is_oa | True |
| primary_location.source.id | https://openalex.org/S4210222122 |
| primary_location.source.issn | 2179-5487 |
| primary_location.source.type | journal |
| primary_location.source.is_oa | True |
| primary_location.source.issn_l | 2179-5487 |
| primary_location.source.is_core | False |
| primary_location.source.is_in_doaj | True |
| primary_location.source.display_name | Revista Angelus Novus |
| primary_location.source.host_organization | https://openalex.org/P4310312331 |
| primary_location.source.host_organization_name | University of São Paulo |
| primary_location.source.host_organization_lineage | https://openalex.org/P4310312331 |
| primary_location.source.host_organization_lineage_names | University of São Paulo |
| primary_location.license | cc-by |
| primary_location.pdf_url | https://www.revistas.usp.br/ran/article/download/188969/187437 |
| primary_location.version | publishedVersion |
| primary_location.raw_type | journal-article |
| primary_location.license_id | https://openalex.org/licenses/cc-by |
| primary_location.is_accepted | True |
| primary_location.is_published | True |
| primary_location.raw_source_name | Revista Angelus Novus |
| primary_location.landing_page_url | https://doi.org/10.11606/issn.2179-5487.v13i18p188969 |
| publication_date | 2022-10-12 |
| publication_year | 2022 |
| referenced_works_count | 0 |
| abstract_inverted_index.A | 58 |
| abstract_inverted_index.a | 50, 109, 130, 136, 142, 152, 157, 161, 185, 206, 220, 227 |
| abstract_inverted_index.e | 70, 117, 188, 214, 234 |
| abstract_inverted_index.o | 5, 189, 196 |
| abstract_inverted_index.Da | 105 |
| abstract_inverted_index.Na | 0 |
| abstract_inverted_index.ao | 200 |
| abstract_inverted_index.as | 62, 67, 86, 102 |
| abstract_inverted_index.da | 81, 166, 198 |
| abstract_inverted_index.de | 2, 11, 14, 22, 36, 42, 52, 64, 68, 98, 115, 144, 154, 159, 168, 208, 224, 229 |
| abstract_inverted_index.do | 73, 118, 182 |
| abstract_inverted_index.em | 100, 133, 172, 216 |
| abstract_inverted_index.na | 9, 212 |
| abstract_inverted_index.os | 31, 202 |
| abstract_inverted_index.um | 169, 209 |
| abstract_inverted_index.É | 83 |
| abstract_inverted_index.é | 28, 140 |
| abstract_inverted_index.com | 49, 66, 151 |
| abstract_inverted_index.das | 111, 222 |
| abstract_inverted_index.dos | 113 |
| abstract_inverted_index.por | 178 |
| abstract_inverted_index.que | 17, 23, 30, 40, 47, 160 |
| abstract_inverted_index.uma | 12, 25, 45, 230 |
| abstract_inverted_index.– | 124, 128 |
| abstract_inverted_index.John | 3, 145 |
| abstract_inverted_index.ante | 156 |
| abstract_inverted_index.arte | 199 |
| abstract_inverted_index.base | 186 |
| abstract_inverted_index.para | 24, 91, 147, 195, 205, 226 |
| abstract_inverted_index.pela | 78, 95 |
| abstract_inverted_index.pelo | 75 |
| abstract_inverted_index.seus | 37, 149 |
| abstract_inverted_index.suas | 43, 93 |
| abstract_inverted_index.1988, | 99, 155 |
| abstract_inverted_index.2018, | 173 |
| abstract_inverted_index.Rawls | 65, 146, 225 |
| abstract_inverted_index.ainda | 39 |
| abstract_inverted_index.deste | 138 |
| abstract_inverted_index.entre | 184 |
| abstract_inverted_index.erode | 174 |
| abstract_inverted_index.essas | 175 |
| abstract_inverted_index.ideia | 51 |
| abstract_inverted_index.mesma | 106 |
| abstract_inverted_index.será | 192 |
| abstract_inverted_index.sobre | 55 |
| abstract_inverted_index.torna | 18 |
| abstract_inverted_index.Assim, | 135 |
| abstract_inverted_index.Bobbio | 69 |
| abstract_inverted_index.Mouffe | 54 |
| abstract_inverted_index.Rawls, | 4 |
| abstract_inverted_index.crises | 123 |
| abstract_inverted_index.desses | 89 |
| abstract_inverted_index.estado | 197 |
| abstract_inverted_index.forma, | 107 |
| abstract_inverted_index.ideias | 63 |
| abstract_inverted_index.mútua | 16 |
| abstract_inverted_index.objeto | 190, 210 |
| abstract_inverted_index.teoria | 143 |
| abstract_inverted_index.Chantal | 53 |
| abstract_inverted_index.Federal | 97 |
| abstract_inverted_index.Mouffe, | 71 |
| abstract_inverted_index.agentes | 32 |
| abstract_inverted_index.alargar | 201 |
| abstract_inverted_index.autores | 90 |
| abstract_inverted_index.casando | 61 |
| abstract_inverted_index.cheque. | 134 |
| abstract_inverted_index.colocam | 129 |
| abstract_inverted_index.dentro. | 179 |
| abstract_inverted_index.depende | 72 |
| abstract_inverted_index.dialoga | 48 |
| abstract_inverted_index.liberal | 232 |
| abstract_inverted_index.noção | 46 |
| abstract_inverted_index.saúde, | 126 |
| abstract_inverted_index.seguida | 165 |
| abstract_inverted_index.última | 217 |
| abstract_inverted_index.através | 181 |
| abstract_inverted_index.conforme | 121 |
| abstract_inverted_index.consenso | 6, 76, 119 |
| abstract_inverted_index.consiste | 8 |
| abstract_inverted_index.deslocar | 141 |
| abstract_inverted_index.direitos | 35 |
| abstract_inverted_index.diálogo | 183 |
| abstract_inverted_index.especial | 101 |
| abstract_inverted_index.justiça | 116 |
| abstract_inverted_index.noções | 103, 112, 177 |
| abstract_inverted_index.perceber | 92, 108, 219 |
| abstract_inverted_index.proposta | 137 |
| abstract_inverted_index.própria | 79, 131 |
| abstract_inverted_index.respeito | 74 |
| abstract_inverted_index.teórica | 187 |
| abstract_inverted_index.trabalho | 139 |
| abstract_inverted_index.utilizar | 85 |
| abstract_inverted_index.Destarte, | 180 |
| abstract_inverted_index.academia, | 213 |
| abstract_inverted_index.conceitos | 203 |
| abstract_inverted_index.crenças, | 44 |
| abstract_inverted_index.discordem | 41 |
| abstract_inverted_index.diálogos | 150 |
| abstract_inverted_index.eleição | 167 |
| abstract_inverted_index.estável. | 235 |
| abstract_inverted_index.funcionar | 27 |
| abstract_inverted_index.hipótese | 158 |
| abstract_inverted_index.possível | 193 |
| abstract_inverted_index.próprias | 176 |
| abstract_inverted_index.respeitem | 34 |
| abstract_inverted_index.saudável | 233 |
| abstract_inverted_index.teóricas | 88 |
| abstract_inverted_index.contribuir | 194 |
| abstract_inverted_index.democracia | 26, 56, 59, 231 |
| abstract_inverted_index.econômica | 127 |
| abstract_inverted_index.instância | 13 |
| abstract_inverted_index.oponentes, | 38 |
| abstract_inverted_index.pertinente | 84 |
| abstract_inverted_index.política, | 125 |
| abstract_inverted_index.políticos | 33 |
| abstract_inverted_index.rawlsianos | 204 |
| abstract_inverted_index.reflexões | 87 |
| abstract_inverted_index.sobreposto | 7, 120 |
| abstract_inverted_index.sucessivas | 122 |
| abstract_inverted_index.absorções | 94 |
| abstract_inverted_index.apreendido, | 191 |
| abstract_inverted_index.brasileira, | 164 |
| abstract_inverted_index.compreender | 148 |
| abstract_inverted_index.concepção | 1 |
| abstract_inverted_index.democracia. | 82 |
| abstract_inverted_index.democracias | 19 |
| abstract_inverted_index.existência | 80, 228 |
| abstract_inverted_index.instância, | 218 |
| abstract_inverted_index.necessário | 29 |
| abstract_inverted_index.periférico | 211 |
| abstract_inverted_index.permitindo, | 215 |
| abstract_inverted_index.possíveis. | 20 |
| abstract_inverted_index.princípios | 114 |
| abstract_inverted_index.rawlsianas. | 104 |
| abstract_inverted_index.sobreposto, | 77 |
| abstract_inverted_index.tolerância | 15 |
| abstract_inverted_index.Entendimento | 21 |
| abstract_inverted_index.agonística, | 60 |
| abstract_inverted_index.agonística. | 57 |
| abstract_inverted_index.autoritário | 171 |
| abstract_inverted_index.concepções | 223 |
| abstract_inverted_index.democrática | 163 |
| abstract_inverted_index.formulação | 10 |
| abstract_inverted_index.nacionalista | 170 |
| abstract_inverted_index.Constituição | 96, 132, 153 |
| abstract_inverted_index.essencialidade | 221 |
| abstract_inverted_index.fragilização | 110, 162 |
| abstract_inverted_index.interpretação | 207 |
| cited_by_percentile_year | |
| countries_distinct_count | 1 |
| institutions_distinct_count | 2 |
| sustainable_development_goals[0].id | https://metadata.un.org/sdg/16 |
| sustainable_development_goals[0].score | 0.699999988079071 |
| sustainable_development_goals[0].display_name | Peace, Justice and strong institutions |
| citation_normalized_percentile.value | 0.25229601 |
| citation_normalized_percentile.is_in_top_1_percent | False |
| citation_normalized_percentile.is_in_top_10_percent | False |